Fjodor Mihajlovič Dostojevski: Dva vijeka pisca većeg od života
Najvažnija jubilarna književna godišnjica koja pada ove, 2021., godine tiče se navršavanja dva vijeka od rođenja Fjodora Mihajloviča Dostojevskog.
Borhes je jednom prilikom zapisao: ,,Poput otkrića ljubavi, poput otkrića mora, i otkriće Dostojevskog obilježava neizbrisiv datum u našim životima. Obično se ovo otkriće dešava u ranoj mladosti...Čitanje Dostojevskog je kao pristup nepoznatom gradu ili kao upad u sjenku velike bitke“.
Borhes, kao i obično, ima pravo, jer otkriće Dostojevskog ne može čovjeka ostaviti ravnodušnim. Ustreptalost njegovih stranica buja i osvaja, njegove su knjige, kako je rekao francuski književnik Andre Žid, životnije su od života.
Na samom početku svoje veličanstvene knjige ,,Ili-ili“ Seren Kjerkegor se pita šta je pjesnik, a zatim daje sljedeći odgovor:,,Nesretnik koji krije duboke boli u svome srcu, ali čije su usne tako oblikovane da, kad jecaji i krici prelaze preko njih, to odjekne kao lijepa muzika“.
Dostojevski i njegovo djelo mogli bi biti potvrda ove teze. Teško je naći bol i muku koji Dostojevskom nisu bili suđeni, jer život su mu obilježili i bijeda i robija i smrtna kazna i epilepsija. Međutim, u svojim knjigama Dostojevski je od svega toga načinio neprevaziđenu umjetničku ljepotu.
Fjodor Mihajlovič Dostojevski rođen je 30. oktobra 1821. godine u Moskvi. Otac mu je bio ljekar, zaposlen u sirotinjskoj bolnici, čovjek itekako svjestan pečata koji bijeda utiskuje u ljudske živote. On je svog sina usmjerio ka Inžinjerskoj vojnoj akademiji u želji da mu, kako se to kaže, stavi hljeb u ruke.
Dogurao je Dostojevski do čina poručnika, međutim, sve što je želio bilo je pisanje.
Već prvi njegov roman ,,Bijedni ljudi“ najavio je talenat kakav se rijetko rađa. Nakon ,,Bijednih ljudi“ napisao je roman ,,Dvojnik“, mračnu i avangardnu knjigu čija je prava vrijednost prepoznata tek u 20-om vijeku. Tri godine nakon objavljivanja ,,Dvojnika“, Dostojevski je uhapšen kao član takozvanog petraševskog kružoka. Prvobitna kazna je glasila- smrt strijeljanjem. To vrijeme u kom je Dostojevski bio siguran da ga tek minute dijele od smrti zauvijek ga je promijernilo. Na kraju je pomilovan, a kazna mu je smanjena na osam godina robije u Sibiru.
Tri hiljade dana u omskoj kaznionici stvaraju ,,Zapise iz mrtvog doma“ koje Dostojevski štampa po povratku sa robije. . Nešto kasnije objavio je i ,,Zapise iz podzemlja“, kratki roman za koji mnogi tvrde da je u njemu sadržana suština njegove vizije svijeta.
U vrijeme dok je pisao ,,Zapise iz podzemlja“ umrla mu je prva žena, a u želji da što brže završi kratki roman ,,Kockar“ upošljava daktilografkinju koja je uskoro zatim postala njegova druga žena. U tim postrobijaškim godinama nastala su i najveća djela Dostojevskog: ,,Poniženi i uvrijeđeni“, ,,Zločin i kazna“, ,,Idiot“, ,,Zli dusi“ i ,,Braća Karamazovi“.
U šezdesetoj godini iznenadna fatalna bolest dokrajčila je velikog pisca. Dostojevski je umro 28. januara 1881. godine.
Oslobođenje
Borhes je jednom prilikom zapisao: ,,Poput otkrića ljubavi, poput otkrića mora, i otkriće Dostojevskog obilježava neizbrisiv datum u našim životima. Obično se ovo otkriće dešava u ranoj mladosti...Čitanje Dostojevskog je kao pristup nepoznatom gradu ili kao upad u sjenku velike bitke“.
Borhes, kao i obično, ima pravo, jer otkriće Dostojevskog ne može čovjeka ostaviti ravnodušnim. Ustreptalost njegovih stranica buja i osvaja, njegove su knjige, kako je rekao francuski književnik Andre Žid, životnije su od života.
Na samom početku svoje veličanstvene knjige ,,Ili-ili“ Seren Kjerkegor se pita šta je pjesnik, a zatim daje sljedeći odgovor:,,Nesretnik koji krije duboke boli u svome srcu, ali čije su usne tako oblikovane da, kad jecaji i krici prelaze preko njih, to odjekne kao lijepa muzika“.
Dostojevski i njegovo djelo mogli bi biti potvrda ove teze. Teško je naći bol i muku koji Dostojevskom nisu bili suđeni, jer život su mu obilježili i bijeda i robija i smrtna kazna i epilepsija. Međutim, u svojim knjigama Dostojevski je od svega toga načinio neprevaziđenu umjetničku ljepotu.
Fjodor Mihajlovič Dostojevski rođen je 30. oktobra 1821. godine u Moskvi. Otac mu je bio ljekar, zaposlen u sirotinjskoj bolnici, čovjek itekako svjestan pečata koji bijeda utiskuje u ljudske živote. On je svog sina usmjerio ka Inžinjerskoj vojnoj akademiji u želji da mu, kako se to kaže, stavi hljeb u ruke.
Dogurao je Dostojevski do čina poručnika, međutim, sve što je želio bilo je pisanje.
Već prvi njegov roman ,,Bijedni ljudi“ najavio je talenat kakav se rijetko rađa. Nakon ,,Bijednih ljudi“ napisao je roman ,,Dvojnik“, mračnu i avangardnu knjigu čija je prava vrijednost prepoznata tek u 20-om vijeku. Tri godine nakon objavljivanja ,,Dvojnika“, Dostojevski je uhapšen kao član takozvanog petraševskog kružoka. Prvobitna kazna je glasila- smrt strijeljanjem. To vrijeme u kom je Dostojevski bio siguran da ga tek minute dijele od smrti zauvijek ga je promijernilo. Na kraju je pomilovan, a kazna mu je smanjena na osam godina robije u Sibiru.
Tri hiljade dana u omskoj kaznionici stvaraju ,,Zapise iz mrtvog doma“ koje Dostojevski štampa po povratku sa robije. . Nešto kasnije objavio je i ,,Zapise iz podzemlja“, kratki roman za koji mnogi tvrde da je u njemu sadržana suština njegove vizije svijeta.
U vrijeme dok je pisao ,,Zapise iz podzemlja“ umrla mu je prva žena, a u želji da što brže završi kratki roman ,,Kockar“ upošljava daktilografkinju koja je uskoro zatim postala njegova druga žena. U tim postrobijaškim godinama nastala su i najveća djela Dostojevskog: ,,Poniženi i uvrijeđeni“, ,,Zločin i kazna“, ,,Idiot“, ,,Zli dusi“ i ,,Braća Karamazovi“.
U šezdesetoj godini iznenadna fatalna bolest dokrajčila je velikog pisca. Dostojevski je umro 28. januara 1881. godine.
Oslobođenje
