Fond PIO: Korisnik prava na penziju u osiguranju
Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj:134/11 82/13, 103/15,111/21,15/22 i 132/22) propisano je da korisnik samostale penzije (starosne i invalidske) nakon što ostvari pravo na penziju može steći i status osiguranika, bez smetnje u pogledu obustave isplate penzije, dok ko-risniku porodične penzije sticanjem statusa osiguranika isplata penzije obustavlja se za period trajanja osiguranja, a preostalim korisnicima određuje se novi iznos penzije.
U tim okvirima polako postaje stvarnost, i na ovim prostorima, da je za privrednu djela-tnost sve teže da se obezbedi potreban broj radnikea ili stručnjaka određenih profila, koji su i odranije deficitarni, a danas još izrazitije, usled ekonomske migracije radne snage u inostranstvo u potrazi za više plaćenim i boljim poslovima.
Tako u praksi sve više korisnika prava na penziju ponovo stiče status osiguranika odnosno zaposlenog, koji i dalje rade.
Prema evidencijama Fonda PIO Republike Srpske i Jedinstvenog sistema registracije, kontrole i naplate doprinosa broj korisnika prava na ličnu penziju koji istovremeno imaju i status osiguranika na dan 31.12. u poslednje dvije godine je:
- 2021. godine prijavljeno je 5.607 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisni-ka prava, od čega starosnih penzija 5.228, a invalidskih 379,
- 2022. godine prijavljeno je 6.534 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisni-ka prava, od čega starosnih penzija 6.109, a invalidskih 425,
Na dan 28.02.2023. godine prijavljeno je 6.830 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisnika prava, od čega starosnih penzija 6.384, a invalidskih 446.
Iz navedenog proizilazi da broj korisnika prava na penziju koji istovremeno imaju i status osiguranika ima tendenciju rasta u kontinuitetu.
Uvidom u evidencije uočava se da korisnici prava koji ponovo steknu status osigurani-ka se nalaze u većim gradskim centrima ili regijama gdje je i privredna aktivnost veća i raznovrsnija. Tako najveći broj korisnika prava sa statusom osiguranika imamo u Banja Luci, Bijeljini, Doboju, Prijedoru, Istočnom Sarajevu, Trebinju, Zvorniku, Gradišci itd.
Djelatnosti u kojima korisnici prava na penziju, sa statusom osiguranika, najčešće rade su građevinarstvo, saobraćaj, prehrambena industrije, telekomuniukacije, ruda-rstvo i dr. gdje se najčešće traže stručnjaci sa odgovarajućom licencom, potom oblast zdravstva, visokog obrazovanja, komercijalna poljoprivredna gazdinstva, ljekari, advoka-ti, zajednice etažnih vlasnika i dr. u manjem broju. Ne postoji starosna granica do koje neko može biti angažovan u pogledu da kao korisnik prava na penziju istovremeno ima i status osiguranika, po nekom od vidova osiguranja.
Prijava na puno radno vrijeme od osam časova je kod jedne trećine ili oko 2.000 lica koje imaju status krorisnik/osiguranik, oko 250 je prijavljeno na pola radnog vremena, odno-sno četiri sata, oko 100 lica je prijavljeno na dva sata, dok je oko 4.000 lica prijavljen po osnovu naknade za privremene ili povremene poslove, naknade po ugovoru o djelu, au-torskog ili drugog ugovor, članstva u organima upravljanja i drugo što nije obavezni vid osiguranja u smislu radnog odnosa.
Za lica gdje je prijava po osnovu radnog odnosa za puno ili nepuno radno vrijeme plaćaju se sve obaveze budžetu u pogledu poreza i doprinosa, za ugovor o djelu plaća se porez i doprinos za PIO, za ugovor o privremenim i povremenim poslovima plaća se porez, doprinos za PIO i doprinos za zdravstveno osiguranje, kako je zakonom i propisano, a sve u zavisnosti od osnova osiguranja kojih ima više od 20.
U tim okvirima polako postaje stvarnost, i na ovim prostorima, da je za privrednu djela-tnost sve teže da se obezbedi potreban broj radnikea ili stručnjaka određenih profila, koji su i odranije deficitarni, a danas još izrazitije, usled ekonomske migracije radne snage u inostranstvo u potrazi za više plaćenim i boljim poslovima.
Tako u praksi sve više korisnika prava na penziju ponovo stiče status osiguranika odnosno zaposlenog, koji i dalje rade.
Prema evidencijama Fonda PIO Republike Srpske i Jedinstvenog sistema registracije, kontrole i naplate doprinosa broj korisnika prava na ličnu penziju koji istovremeno imaju i status osiguranika na dan 31.12. u poslednje dvije godine je:
- 2021. godine prijavljeno je 5.607 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisni-ka prava, od čega starosnih penzija 5.228, a invalidskih 379,
- 2022. godine prijavljeno je 6.534 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisni-ka prava, od čega starosnih penzija 6.109, a invalidskih 425,
Na dan 28.02.2023. godine prijavljeno je 6.830 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisnika prava, od čega starosnih penzija 6.384, a invalidskih 446.
Iz navedenog proizilazi da broj korisnika prava na penziju koji istovremeno imaju i status osiguranika ima tendenciju rasta u kontinuitetu.
Uvidom u evidencije uočava se da korisnici prava koji ponovo steknu status osigurani-ka se nalaze u većim gradskim centrima ili regijama gdje je i privredna aktivnost veća i raznovrsnija. Tako najveći broj korisnika prava sa statusom osiguranika imamo u Banja Luci, Bijeljini, Doboju, Prijedoru, Istočnom Sarajevu, Trebinju, Zvorniku, Gradišci itd.
Djelatnosti u kojima korisnici prava na penziju, sa statusom osiguranika, najčešće rade su građevinarstvo, saobraćaj, prehrambena industrije, telekomuniukacije, ruda-rstvo i dr. gdje se najčešće traže stručnjaci sa odgovarajućom licencom, potom oblast zdravstva, visokog obrazovanja, komercijalna poljoprivredna gazdinstva, ljekari, advoka-ti, zajednice etažnih vlasnika i dr. u manjem broju. Ne postoji starosna granica do koje neko može biti angažovan u pogledu da kao korisnik prava na penziju istovremeno ima i status osiguranika, po nekom od vidova osiguranja.
Prijava na puno radno vrijeme od osam časova je kod jedne trećine ili oko 2.000 lica koje imaju status krorisnik/osiguranik, oko 250 je prijavljeno na pola radnog vremena, odno-sno četiri sata, oko 100 lica je prijavljeno na dva sata, dok je oko 4.000 lica prijavljen po osnovu naknade za privremene ili povremene poslove, naknade po ugovoru o djelu, au-torskog ili drugog ugovor, članstva u organima upravljanja i drugo što nije obavezni vid osiguranja u smislu radnog odnosa.
Za lica gdje je prijava po osnovu radnog odnosa za puno ili nepuno radno vrijeme plaćaju se sve obaveze budžetu u pogledu poreza i doprinosa, za ugovor o djelu plaća se porez i doprinos za PIO, za ugovor o privremenim i povremenim poslovima plaća se porez, doprinos za PIO i doprinos za zdravstveno osiguranje, kako je zakonom i propisano, a sve u zavisnosti od osnova osiguranja kojih ima više od 20.
