ZAVRŠENA PRVA FAZA ARHEOLOŠKIH ISTRAŽIVANjA U MANASTIRU PAPRAĆA
Sa blagoslovom Njegovog preosveštenstva Episkopa zvorničko–tuzlanskog g. Fotija u manastiru Papraća završena je prva faza sistematskih arheoloških istraživanja u okviru obilježavanja jubileja 170 godina od poslednje velike obnove manastira.
U proteklih mjesec dana arheološki tim na čelu sa dr Aleksandrom Jašarevićem, muzejskim savjetnikom iz Regionalnog Muzeja u Doboju radio je na istraživanju velike priprate i sjevernog dijela porte. U komleksu istraženog dvorišta otkriveni su ostaci arhitekture koja se može dovesti u kontekst prvobitnog manastirskog obziđa i kapije, te dijelovi velike nekropole iz 15. vijeka. Svakako najznačajnija otkrića su unutar egzonarteksa ili velike priprate gdje su otkriveni ostaci preko 30 srednjovjekovnih grobovi, kao i tri grobnice papraćkih igumana iz 16. vijeka.
Arheološke nalaze iz grobova činili su ostaci nošnje poput bronzanih dugmadi, željezne pojasne kopče, a sporadično i novac kao prilog. U grobnicama koje su formirane od rezanih komada sige i pokrivene kamenim pločama fragmentarno su sačuvani ostaci kože i tekstila. Antropološka analiza koštanog materijala pomoćiće u rekonstrukciji života u poznom srednjem vijeku i ranom novom vijeku, a apsolutno datiranje definisaće preciznije trajanje nekropole. Iako danas u priprati nisu vidljivi ostaci freskopisanja, evidentirani ulomci ispod poda govore da je u prošlosti i ovaj dio crkve bio pod freskama bogatog kolorita i raznovrsnih kompozicija, a što je danas samo naglašeno u naosu crkve.
Hram Blagovijesti manastira Papraća jedna je od najmonumentalnijih crkava, koja svoji izgledom, položajem i trajanjem dominira u okruženju i jedna je od značajnijih pravoslavnih bogomolja u Bosni i Hercegovini, koja ipak do sada arheološki nije istraživana. Što je u neku ruku i dobro, jer danas imamo bolju tehnologiju i metodologiju istraživanja koja će prikupiti sve relevantne dokaze koji su neophodni.
Nova istraživanja imaju za cilj da se utvrdi tačno datiranje postanka manastira, moguće ktitorske grobnice, prvobitni raspored objekata u okviru kompleksa, površinu nekropole, dok će pokretni arheološki materijal poput kamene plastike i freskopisa pomoći u rekonstrukciji različitih faza trajanja manastira. Ostali pokretni arheološki materijal svakako će postati i dio muzejske postavke koja će upotpuniti naše spoznaje o religijskom životu predmetnog prostora.
Dostupni pisani izvori pružaju nam sliku o dinamičnom životu brojne monaške zajednice o čemu takođe svjedoči i bogata narodna tradicija o postanku manastira. Sve ovo treba da bude dodatno potvrđeno i arheološkim iskopavanjima.
Za naredne faze planirana su istraživanja male priprate, naosa crkve, te ostatka manastirske porte.
Imajući u vidu da je manastir Papraća jedan od najznačajnijih duhovnih centara našeg naroda i da je manastirska crkva najveći sačuvan manastirski hram u Bosni i Hercegovini pozivamo sve one koji su u mogućnosti da se svojim prilozima uključe u obnovu ove drevne svetinje.
Br. žiro računa
5620038141390089
NLB Banka a.d. Banja Luka
(Eparhija ZT)
U proteklih mjesec dana arheološki tim na čelu sa dr Aleksandrom Jašarevićem, muzejskim savjetnikom iz Regionalnog Muzeja u Doboju radio je na istraživanju velike priprate i sjevernog dijela porte. U komleksu istraženog dvorišta otkriveni su ostaci arhitekture koja se može dovesti u kontekst prvobitnog manastirskog obziđa i kapije, te dijelovi velike nekropole iz 15. vijeka. Svakako najznačajnija otkrića su unutar egzonarteksa ili velike priprate gdje su otkriveni ostaci preko 30 srednjovjekovnih grobovi, kao i tri grobnice papraćkih igumana iz 16. vijeka.
Arheološke nalaze iz grobova činili su ostaci nošnje poput bronzanih dugmadi, željezne pojasne kopče, a sporadično i novac kao prilog. U grobnicama koje su formirane od rezanih komada sige i pokrivene kamenim pločama fragmentarno su sačuvani ostaci kože i tekstila. Antropološka analiza koštanog materijala pomoćiće u rekonstrukciji života u poznom srednjem vijeku i ranom novom vijeku, a apsolutno datiranje definisaće preciznije trajanje nekropole. Iako danas u priprati nisu vidljivi ostaci freskopisanja, evidentirani ulomci ispod poda govore da je u prošlosti i ovaj dio crkve bio pod freskama bogatog kolorita i raznovrsnih kompozicija, a što je danas samo naglašeno u naosu crkve.
Hram Blagovijesti manastira Papraća jedna je od najmonumentalnijih crkava, koja svoji izgledom, položajem i trajanjem dominira u okruženju i jedna je od značajnijih pravoslavnih bogomolja u Bosni i Hercegovini, koja ipak do sada arheološki nije istraživana. Što je u neku ruku i dobro, jer danas imamo bolju tehnologiju i metodologiju istraživanja koja će prikupiti sve relevantne dokaze koji su neophodni.
Nova istraživanja imaju za cilj da se utvrdi tačno datiranje postanka manastira, moguće ktitorske grobnice, prvobitni raspored objekata u okviru kompleksa, površinu nekropole, dok će pokretni arheološki materijal poput kamene plastike i freskopisa pomoći u rekonstrukciji različitih faza trajanja manastira. Ostali pokretni arheološki materijal svakako će postati i dio muzejske postavke koja će upotpuniti naše spoznaje o religijskom životu predmetnog prostora.
Dostupni pisani izvori pružaju nam sliku o dinamičnom životu brojne monaške zajednice o čemu takođe svjedoči i bogata narodna tradicija o postanku manastira. Sve ovo treba da bude dodatno potvrđeno i arheološkim iskopavanjima.
Za naredne faze planirana su istraživanja male priprate, naosa crkve, te ostatka manastirske porte.
Imajući u vidu da je manastir Papraća jedan od najznačajnijih duhovnih centara našeg naroda i da je manastirska crkva najveći sačuvan manastirski hram u Bosni i Hercegovini pozivamo sve one koji su u mogućnosti da se svojim prilozima uključe u obnovu ove drevne svetinje.
Br. žiro računa
5620038141390089
NLB Banka a.d. Banja Luka
(Eparhija ZT)
