Institut za zdravlje i sigurnost hrane Zenica treću godinu zaredom sprovodi istraživanja o prisustvu korovske i alergene biljke ambrozije na području Zeničko-dobojskog kantona.
 
Tokom 2018. godine ukazano je na prisustvo ove korovske biljke u svim opštinama ovog kantona i na neophodnost njenog suzbijanja, a 2019. godine izradom brošure "Mjere za sprečavanje širenja i uništavanje ambrozije" i posjetom svim opštinama i nadležnim službama značajno se doprinjelo da prisustvo ove izrazito alergene biljke bude znatno manje u prirodi i njenim uobičajenim staništima.


 
Biljka otpusti i do osam miliona zrna polena
 
Imajući u vidu da se radi o veoma invazivnoj korovskoj biljci potrebno je da se nastavi sa njenom identifikacijom, a onda i uništavanjem. Razlozi za to su višestruki.
 
- Jedna biljka ambrozije proizvodi godišnje prosječno oko 60 hiljada sjemenki. Polen ambrozije se zbog svog aerodinamičnog oblika širi oko jedan kilometar u krugu biljke, a vjetar ga može raznijeti i na udaljenost nekoliko stotina kilometara. Jedna zrela biljka ambrozije otpušta i do osam miliona zrna polena godišnje, a polen ambrozije je jedan od najjačih poznatih alergenata. Prag koji izaziva alergijske reakcije je vrlo nizak i manji je od 20 zrna polena po kubnom metru vazduha. Na kraju, samo sjeme je izuzetno otporno pa može da preživi i sačuva klijavost čak i u nepovoljnim uslovima i do 30 godina, ističe rukovodilac Zavoda za zaštitu bilja u Institutu za zdravlje i sigurnost hrane Zenica Kasim Velić.
 
Upravo tokom mjeseca jula potrebno je da se započne sa suzbijanjem ambrozije, jer je utvrđeno da je visina stabljike ambrozije oko 10-20 cantimetara (još nije u cvatnji), što je dovoljno za njeno brzo uočavanje i ujedno idealno za njeno mehaničko uklanjanje čupanjem cijelih stabljika.
 
Upravo sada je sigurnostt učesnika u akciji njenog suzbijanja i najveća. Kasnije, biljke se mogu pokositi. U svakom slučaju, uništavanje ambrozije treba sprovesti prije cvjetanja.
 
Odlukom Vlade Federacije Bosne i Hercegovine propisane su mjere za sprječavanje širenja suzbijanja i uništavanja ambrozije, a pravna i fizička lica koja su dužna da sprovedu ove mjere na poljoprivrednom, šumskom, građevinskom i vodnom zemljištu su vlasnici i korisnici poljoprivrednog zemljišta - obrađenog i neobrađenog, vlasnici zapuštenih površina poljoprivrednog zemljišta, šumskog zemljišta (šuma i lovišta), građevinskog zemljišta (izgrađenog i neizgrađenog).
 
Polenski kalendar i upozorenja alergičarima
 
Za ovaj posao nadležni su i subjekti koji upravljaju vodotocima, kanalima i površinama uz vodotoke i kanale, koji održavaju površine uz javne puteve, ceste i željezničke pruge, koji upravljaju nacionalnim parkovima, parkovima, grobljima i drugim zelenim površinama; te vlasnici i korisnici zapuštenih zemljišnih površina pored puteva, staza, kao i utrina, degradiranih pašnjaka, zapuštenih parkova, iskrčenih mjesta u šumama.
 
- Institut za zdravlje i sigurnost hrane Zenica je u ovoj, 2020. godini nabavio aparat kojim se vrši mjerenje prisustva zrna polena u vazduhu, te eksperimentalnim radom prije nekoliko sedmica započeo sa Projektom monitoringa polena na prostoru u prečniku od 10 do 30 kilometara. Metodologija uzorkovanja polena u vazduhu standardizovana je u svim zemljama Evrope. Cilj monitoringa je da se pomogne osobama koje su alergične na polen, a u skorije vrijeme treba da se osigura i redovno informisanje o stanju i prognozi alergenog polena u vazduhu, putem preporuka i savjeta smanjiti broj osoba sa tegobama na polen, te dati dodatni podsticaj ka pravovremenom uništavanju ambrozije, ističe Velić.

​Institut za zdravlje i sigurnost hrane Zenica