SARAJEVO - Put do epiloga u predmetima visoke korupcije u BiH traje gotovo četiri godine, pokazala je analiza sprovedena na zajedničkom nivou vlasti.

Riječ je o istraživanju “Prosječno vrijeme potrebno za rješavanje predmeta u sudovima” koje je sproveo i objelodanio jedan sektor Zajedničke službe u Parlamentu BiH za potrebe poslanika i delegata. U tom radu su sumirani podaci iz institucija BiH i EU o tome koliko je prosječno potrebno vremena da zaprimljeni predmeti dobiju epilog u prvostepenim postupcima u BiH, ali i u određenim postupcima u Hrvatskoj, Crnoj Gori i Srbiji.

Iz relevantnih izvještaja se vidi da sudski postupci u BiH traju predugo i da su sudovi utvrdili kršenja prava na suđenje u razumnom roku koje je zagarantovano Ustavom BiH i Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. Iz priloženih podataka proizlazi da je u domaćim sudovima još neriješeno oko 2,2 miliona predmeta, od čega je 1,9 miliona onih koji se odnose na neplaćene račune za komunalne usluge. Na to duže vrijeme upozoravaju domaći i strani stručnjaci koji drže pod lupom sektor pravosuđa, a svima je zajedničko interesovanje za predmete koji stoje pod oznakom visoka korupcija.

- U predmetima visoke korupcije koji su okončani pravosnažnom presudom dužina trajanja postupaka je 1.351 dan, što je 4,5 puta duže od optimalnog roka od 298 dana koji je odredio Visoki sudski i tužilački savjet (VSTS) BiH za završetak prvostepenog i žalbenog postupka - piše u dokumentu koji je objavljen na zvaničnoj internet stranici Parlamenta BiH, gdje se dodaje i da u slučajevima korupcije, okarakterisanim kao srednji nivo, do pravosnažne presude prođe u prosjeku 939 dana. Radom sudova u BiH bavila se i Evropska komisija. U izvještaju o BiH za 2020. godinu, čiji su dijelovi sastavni dio nove parlamentarne analize, ističe se da postupci i dalje traju predugo u BiH, uz ocjenu da je potrebno ojačati rukovodeći nadzor od strane predsjednika sudova i glavnih tužilaca.

Dio analize baziran je i na predmete ratnih zločina. Opšta ocjena koja je data ide u pravcu da se postepeno smanjuje broj tih predmeta, ali i da je i dalje procesuiranje, posebno najsloženijih, u ozbiljnom zaostatku prema podacima koje su dobili za 2020. Prema objelodanjenim podacima, od 214 neriješenih predmeta, 89 postupaka i dalje je na čekanju u domaćim sudovima zbog nedostupnosti optuženih lica, mahom jer posjeduju državljanstva i zemalja u susjedstvu.

Slične analize efikasnosti pravosuđa radili su ranije i u OEBS-u. Iz te međunarodne organizacije nedavno su potvrdili da nastavljaju rad sa sudijama i tužiocima iz sudova i tužilaštava u Republici Srpskoj, FBiH i Brčko distriktu na poboljšanju efikasnosti suđenja i smanjenju dužine trajanja postupaka. Dodaju da su i njihova praćenja suđenja pokazala da je dužina trajanja postupaka još veliki problem u radu pravosuđa u BiH, a to posebno zabrinjava jer je efikasno pravosuđe jedan od preduslova za obezbjeđenje vladavine prava, jednakosti građana pred zakonom i prava na pravično suđenje.

Istraživanje parlamentarnog sektora je pokazalo i da je pandemija virusa korona pomrsila određene konce i u pravosuđu jer je u 2020. godini ukupan broj slučajeva koji čekaju epilog povećan za 5,2 odsto u odnosu na raniji period.

Pozicija

Analiza pokazuje da je BiH postigla određeni napredak u stepenu i brzini rješavanja građanskih i privrednih prvostepenih predmeta. U rješavanju upravnih predmeta je, sa prosjekom od 393 dana, među državama koje imaju zastarjele predmete, ali uspijevaju postići prihvatljivo vrijeme. Hrvatska i Slovenija su napredovale te dostigle prosječno vrijeme od 197 dana, dok je taj rok u Sjevernoj Makedoniji 281, a u Srbiji 745 dana. 


Glas Srpske