DOGAĐAJI NA DAN 21. MART
1556.
-
Kanterberijski nadbiskup Tomas Krenmer spaljen na lomači kao jeretik u vreme rimokatoličke reakcije kraljice Meri I. Kao glavni zastupnik verske reformacije u Engleskoj uveo liturgiju na engleskom jeziku i sastavio "Opšti molitvenik" na engleskom.
1804.
-
Stupio na snagu Napoleonov kodeks, francuski krivični i građanski zakon, kojim je car Napoleon I, tada "doživotni konzul", reformisao pravosuđe.
1829.
-
U zemljotresu u Španiji poginulo 6.000 ljudi.
1871.
-
Kancelar Oto fon Bizmark otvorio prvu sednicu Rajhstaga novog Nemačkog carstva.
1884.
-
U Francuskoj legalizovani sindikati.
1918.
-
Prvi svetski rat: Velikom nemačkom ofanzivom zvanom Kaiserschlacht počela druga bitka na reci Somi u Francuskoj.
1919.
-
Pod vodstvom komunista Bela Kun u Mađarskoj oborena vlada i proglašena Mađarska sovjetska republika.
1921.
-
Dekretom uvedena Nova ekonomska politika u Sovjetskoj Rusiji.
1935.
-
Reza-šah Pahlavi zatražio od zapadnjačkih država da u međunarodnoj upotrebi koriste endonim Iran umesto uvreženog egzonima Persije.
1945.
-
Britanski avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali sedište Gestapoa u Kopenhagenu, u kojem je poginulo više od 70 nemačkih nacista. Greškom pogođena i francuska škola, poginulo 86 dece i 10 kaluđerica.
1952.
-
Kvame Nkrumah postao premijer Zlatne Obale, kasnije Gane, kao prvi Afrikanac južno od Sahare na položaju predsednika Vlade.
1960.
-
Masakr u Sharpevilleu, Južna Afrika: Policija otvorila vatru na grupu nenaoružanih crnih protestanata iz Južne Afrike, ubivši 69 i ranivši 180 osoba.
1963.
-
Transferom 27 poslednjih zatočenika zatvoren "Alkatraz", po maksimalnoj bezbednosti čuven zatvor u zalivu San Franciska, u kojem je nekada bio zatvoren gangster Al Kapone.
1975.
-
Privremeno vojno veće Etiopije na čelu s vođom pučista, potpukovnikom Mengistom Haileom Marijamom, ukinulo 3.000 godina staru etiopsku carevinu.
1980.
-
Američki predsjednik Jimmy Carter obavijestio javnost o bojkotu Olimpijskih igara u Moskvi.
1987.
-
U2 su dobili svoj treći album na vrhu britanske ljestvice s ‘The Joshua Tree’, njihovim najprodavanijim albumom do danas. Album je proveo ukupno 156 sedmica na ljestvici.
1990.
-
Nekada poznata kao Jugozapadna Afrika, Namibija je stekla nezavisnost od Južne Afrike, a Sam Nujoma je postao prvi predsjednik.
1991.
-
Na sednici Predsedništva SFRJ postignut dogovor da predsednici republika počnu pregovore o budućnosti savezne države. Prvi od šest susreta održan 28. marta u Splitu.
1991.
-
U lošem vremenu i teškom dimu od zapaljenih kuvajtskih izvora nafte, u Kuvajtu se srušio saudijski transportni avion. Poginuli svi putnici u avionu, odnosno 92 senegalska vojnika i šest Saudijaca, članova posade.
1992.
-
Krenulo sa radom BIG Radio, prva privatna radio stanica koja je osnovana na prostoru bivše Jugoslavije. Počeli su u Banja Luci, okupivši u to vrijeme brojnu ekipu entuzijasta i profesionalaca.
1994.
-
Bruce Springsteen je osvojio Oscar za najbolju filmsku pjesmu, ‘Streets of Philadelphia’. Pjesma se našla na soundtracku za film ‘Philadelphia’.
1997.
-
Predsednici Rusije i SAD Boris Jeljcin i Bil Klinton saglasili se na samitu u Helsinkiju da smanje nuklearne arsenale.
1998.
-
Kosovski Albanci održali druge paralelne, nelegitimne parlamentarne i predsedničke izbore. Za predsednika nepriznate Republike Kosovo izabran Ibrahim Rugova, najistaknutiji lider kosovskih Albanaca u borbi za nezavisnost Kosova od Srbije.
1999.
-
U napadu albanskih ekstremista na policijsku patrolu u centru Prištine ubijena četiri srpska policajca.
2000.
-
Papa Jovan Pavle II stigao u prvu zvaničnu posetu Izraelu.
2001.
-
Vlada Holandije potvrdila slučaj šapa i slinavke, kao druga zemlja u Evropi u kojoj se pojavila ta stočna bolest.
2002.
-
Papa Jovan Pavle II prvi put javno saopštio da postoji veliki broj slučajeva seksualnog zlostavljanja maloletnika, koje su počinili katolički sveštenici i koje je optužio za gaženje zaveta i pridruživanje đavolu.
2003.
-
Južnoafrička Komisija za istinu i pomirenje objavila kraj rada. Komisija osnovana 1995. da bi istražila kršenje ljudskih prava tokom aparthejda, vladavine manjine belaca. Predsednik Komisije, nadbiskup Dezmond Tutu, primorao Vladu da na ime obeštećenja isplati 270 miliona dolara žrtvama, kojih je bilo oko 20.000 i koji su svedočili o zločinima u tom periodu.
2003.
-
Američke snage raketirale palate iračkog predsednika Sadama Huseina i ključne državne institucije u Bagdadu. Osam britanskih i četiri američka vojnika poginula kada se helikopter srušio na iračkoj granici, kao prve žrtve rata u Iraku.
2013.
-
‘Dark Side of the Moon’ Pink Floyda uvršten je u američku Kongresnu knjižnicu među glazbenu građu.
Rođeni na dan 21. mart/ožujak
1685.
-
Rođen Johan Sebastian Bah (njem. Johann Sebastian Bach), njemački kompozitor, orguljaš i čembalista iz doba baroka, široko priznat kao jedan od najvećih kompozitora i stubova univerzalne kulture.
1763.
-
Rođen Jean Paul, njemački pjesnik.
1768.
-
Rođen Žozef Furije (franc. Joseph Fourier), francuski matematičar i fizičar.
1811.
-
Rođena Fanny Lewald, njemačka književnica.
1839.
-
Rođen Modest Petrovič Musorgski, ruski kompozitor.
1879.
-
Rođen Josip Hatze, hrvatski kompozitor i dirigent.
1898.
-
Rođen Louis Adamic, američki književnik.
1903.
-
Rođen Vladimir Zečević, partizanski komandant.
1909.
-
Rođen Šime Vučetić, hrvatski književnik.
1913.
-
Rođen Ivan Goran Kovačić, hrvatski pjesnik.
1925.
-
Rođen Peter Brook, britanski pozorišni scenarist i režiser.
1927.
-
Rođen Hans-Dietrich Genscher, njemački političar i ministar vanjskih poslova.
1928.
-
Rođen Zvonimir Berković, hrvatski filmski scenarist i redatelj.
1930.
-
Rođen James Coco, američki glumac.
1935.
-
Rođen Hubert Fichte, njemački književnik.
1949.
-
Rođen Slavoj Žižek, slovenski psihoanalitičar i filozof.
1958.
-
Rođen Gari Oldman (engl. Gary Oldman), engleski glumac, reditelj, scenarista, producent i muzičar.
1959.
-
Rođen Nobuo Uemacu, japanski kompozitor.
1960.
-
Rođen Airton Sena da Silva (port. Ayrton Senna da Silva), brazilski vozač Formule 1 i trostruki šampion.
1961.
-
Rođen Lotar Mateus (njem. Lothar Matthäus), njemački fudbaler.
1962.
-
Rođen Metju Broderik (engl. Matthew Broderick), američki glumac.
1962.
-
Rođena Rosie O'Donnell, američka komičarka, glumica, voditeljka i aktivistkinja.
1968.
-
Rođen Džej Dejvidson (engl. Jaye Davidson), britanski glumac.
1980.
-
Rođen Ronaldo de Asis Moreira (port. Ronaldo de Assis Moreira), poznatiji kao Ronaldinjo ili Ronaldinjo Gaučo (port. Ronaldinho Gaúcho), brazilski fudbaler.
Umrli na dan 21. mart/ožujak
543.
-
Umro Sveti Benedikt.
1581.
-
Umro James Ussher, sjevernoirski teolog i tvorac Ussher-Lightfootovog kalendara.
1617.
-
Umrla Pocahontas, legendarna indijanska princeza.
1656.
-
Umro Džejms Ašer (engl. James Ussher), sjevernoirski teolog i tvorac Ussher-Lightfootovog kalendara.
1762.
-
Umro Nicolas Louis de Lacaille, francuski astronom.
1801.
-
Umro Andrea Luchesi, italijanski kompozitor.
1927.
-
Umro Gajetan Bulat, hrvatski političar i prevoditelj.
1936.
-
Umro Aleksandar Glazunov, ruski kompozitor.
1963.
-
Umro Josip Pavičić, hrvatski književnik.
1974.
-
Umrla Candy Darling, američka glumica.
1990.
-
Umro Lav Jašin, sovjetski golman, jedan od najboljih golmana svih vremena.
1993.
-
Umro Vartkes Baronijan, kompozitor, muzički urednik TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beograd.
1998.
-
Umrla Galina Sergejevna Uljanova (rus. Galina Sergeevna Ulanova), ruska primabalerina.
2003.
-
Umro Ivo Kušanić, novinar, slikar i karikaturista.
2005.
-
Umro Stojan Cerović, srpski novinar, kolumnista nedeljnika Vreme.
2011.
-
Umro Mario Bogliuni, hrvatski pijanist, orguljaš i kompozitor.
2011.
-
Umro Nikolaj Efimovič Andrianov (rus. Nikolaй Efimovič Andrianov), ruski gimnastičar osvajač 15 olimpijskih medalja.
2011.
Umro Džo Vili Pajntop Perkins, američki bluz muzičar, najstariji dobitnik nagrade "Gremi".
-
Kanterberijski nadbiskup Tomas Krenmer spaljen na lomači kao jeretik u vreme rimokatoličke reakcije kraljice Meri I. Kao glavni zastupnik verske reformacije u Engleskoj uveo liturgiju na engleskom jeziku i sastavio "Opšti molitvenik" na engleskom.
1804.
-
Stupio na snagu Napoleonov kodeks, francuski krivični i građanski zakon, kojim je car Napoleon I, tada "doživotni konzul", reformisao pravosuđe.
1829.
-
U zemljotresu u Španiji poginulo 6.000 ljudi.
1871.
-
Kancelar Oto fon Bizmark otvorio prvu sednicu Rajhstaga novog Nemačkog carstva.
1884.
-
U Francuskoj legalizovani sindikati.
1918.
-
Prvi svetski rat: Velikom nemačkom ofanzivom zvanom Kaiserschlacht počela druga bitka na reci Somi u Francuskoj.
1919.
-
Pod vodstvom komunista Bela Kun u Mađarskoj oborena vlada i proglašena Mađarska sovjetska republika.
1921.
-
Dekretom uvedena Nova ekonomska politika u Sovjetskoj Rusiji.
1935.
-
Reza-šah Pahlavi zatražio od zapadnjačkih država da u međunarodnoj upotrebi koriste endonim Iran umesto uvreženog egzonima Persije.
1945.
-
Britanski avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali sedište Gestapoa u Kopenhagenu, u kojem je poginulo više od 70 nemačkih nacista. Greškom pogođena i francuska škola, poginulo 86 dece i 10 kaluđerica.
1952.
-
Kvame Nkrumah postao premijer Zlatne Obale, kasnije Gane, kao prvi Afrikanac južno od Sahare na položaju predsednika Vlade.
1960.
-
Masakr u Sharpevilleu, Južna Afrika: Policija otvorila vatru na grupu nenaoružanih crnih protestanata iz Južne Afrike, ubivši 69 i ranivši 180 osoba.
1963.
-
Transferom 27 poslednjih zatočenika zatvoren "Alkatraz", po maksimalnoj bezbednosti čuven zatvor u zalivu San Franciska, u kojem je nekada bio zatvoren gangster Al Kapone.
1975.
-
Privremeno vojno veće Etiopije na čelu s vođom pučista, potpukovnikom Mengistom Haileom Marijamom, ukinulo 3.000 godina staru etiopsku carevinu.
1980.
-
Američki predsjednik Jimmy Carter obavijestio javnost o bojkotu Olimpijskih igara u Moskvi.
1987.
-
U2 su dobili svoj treći album na vrhu britanske ljestvice s ‘The Joshua Tree’, njihovim najprodavanijim albumom do danas. Album je proveo ukupno 156 sedmica na ljestvici.
1990.
-
Nekada poznata kao Jugozapadna Afrika, Namibija je stekla nezavisnost od Južne Afrike, a Sam Nujoma je postao prvi predsjednik.
1991.
-
Na sednici Predsedništva SFRJ postignut dogovor da predsednici republika počnu pregovore o budućnosti savezne države. Prvi od šest susreta održan 28. marta u Splitu.
1991.
-
U lošem vremenu i teškom dimu od zapaljenih kuvajtskih izvora nafte, u Kuvajtu se srušio saudijski transportni avion. Poginuli svi putnici u avionu, odnosno 92 senegalska vojnika i šest Saudijaca, članova posade.
1992.
-
Krenulo sa radom BIG Radio, prva privatna radio stanica koja je osnovana na prostoru bivše Jugoslavije. Počeli su u Banja Luci, okupivši u to vrijeme brojnu ekipu entuzijasta i profesionalaca.
1994.
-
Bruce Springsteen je osvojio Oscar za najbolju filmsku pjesmu, ‘Streets of Philadelphia’. Pjesma se našla na soundtracku za film ‘Philadelphia’.
1997.
-
Predsednici Rusije i SAD Boris Jeljcin i Bil Klinton saglasili se na samitu u Helsinkiju da smanje nuklearne arsenale.
1998.
-
Kosovski Albanci održali druge paralelne, nelegitimne parlamentarne i predsedničke izbore. Za predsednika nepriznate Republike Kosovo izabran Ibrahim Rugova, najistaknutiji lider kosovskih Albanaca u borbi za nezavisnost Kosova od Srbije.
1999.
-
U napadu albanskih ekstremista na policijsku patrolu u centru Prištine ubijena četiri srpska policajca.
2000.
-
Papa Jovan Pavle II stigao u prvu zvaničnu posetu Izraelu.
2001.
-
Vlada Holandije potvrdila slučaj šapa i slinavke, kao druga zemlja u Evropi u kojoj se pojavila ta stočna bolest.
2002.
-
Papa Jovan Pavle II prvi put javno saopštio da postoji veliki broj slučajeva seksualnog zlostavljanja maloletnika, koje su počinili katolički sveštenici i koje je optužio za gaženje zaveta i pridruživanje đavolu.
2003.
-
Južnoafrička Komisija za istinu i pomirenje objavila kraj rada. Komisija osnovana 1995. da bi istražila kršenje ljudskih prava tokom aparthejda, vladavine manjine belaca. Predsednik Komisije, nadbiskup Dezmond Tutu, primorao Vladu da na ime obeštećenja isplati 270 miliona dolara žrtvama, kojih je bilo oko 20.000 i koji su svedočili o zločinima u tom periodu.
2003.
-
Američke snage raketirale palate iračkog predsednika Sadama Huseina i ključne državne institucije u Bagdadu. Osam britanskih i četiri američka vojnika poginula kada se helikopter srušio na iračkoj granici, kao prve žrtve rata u Iraku.
2013.
-
‘Dark Side of the Moon’ Pink Floyda uvršten je u američku Kongresnu knjižnicu među glazbenu građu.
Rođeni na dan 21. mart/ožujak
1685.
-
Rođen Johan Sebastian Bah (njem. Johann Sebastian Bach), njemački kompozitor, orguljaš i čembalista iz doba baroka, široko priznat kao jedan od najvećih kompozitora i stubova univerzalne kulture.
1763.
-
Rođen Jean Paul, njemački pjesnik.
1768.
-
Rođen Žozef Furije (franc. Joseph Fourier), francuski matematičar i fizičar.
1811.
-
Rođena Fanny Lewald, njemačka književnica.
1839.
-
Rođen Modest Petrovič Musorgski, ruski kompozitor.
1879.
-
Rođen Josip Hatze, hrvatski kompozitor i dirigent.
1898.
-
Rođen Louis Adamic, američki književnik.
1903.
-
Rođen Vladimir Zečević, partizanski komandant.
1909.
-
Rođen Šime Vučetić, hrvatski književnik.
1913.
-
Rođen Ivan Goran Kovačić, hrvatski pjesnik.
1925.
-
Rođen Peter Brook, britanski pozorišni scenarist i režiser.
1927.
-
Rođen Hans-Dietrich Genscher, njemački političar i ministar vanjskih poslova.
1928.
-
Rođen Zvonimir Berković, hrvatski filmski scenarist i redatelj.
1930.
-
Rođen James Coco, američki glumac.
1935.
-
Rođen Hubert Fichte, njemački književnik.
1949.
-
Rođen Slavoj Žižek, slovenski psihoanalitičar i filozof.
1958.
-
Rođen Gari Oldman (engl. Gary Oldman), engleski glumac, reditelj, scenarista, producent i muzičar.
1959.
-
Rođen Nobuo Uemacu, japanski kompozitor.
1960.
-
Rođen Airton Sena da Silva (port. Ayrton Senna da Silva), brazilski vozač Formule 1 i trostruki šampion.
1961.
-
Rođen Lotar Mateus (njem. Lothar Matthäus), njemački fudbaler.
1962.
-
Rođen Metju Broderik (engl. Matthew Broderick), američki glumac.
1962.
-
Rođena Rosie O'Donnell, američka komičarka, glumica, voditeljka i aktivistkinja.
1968.
-
Rođen Džej Dejvidson (engl. Jaye Davidson), britanski glumac.
1980.
-
Rođen Ronaldo de Asis Moreira (port. Ronaldo de Assis Moreira), poznatiji kao Ronaldinjo ili Ronaldinjo Gaučo (port. Ronaldinho Gaúcho), brazilski fudbaler.
Umrli na dan 21. mart/ožujak
543.
-
Umro Sveti Benedikt.
1581.
-
Umro James Ussher, sjevernoirski teolog i tvorac Ussher-Lightfootovog kalendara.
1617.
-
Umrla Pocahontas, legendarna indijanska princeza.
1656.
-
Umro Džejms Ašer (engl. James Ussher), sjevernoirski teolog i tvorac Ussher-Lightfootovog kalendara.
1762.
-
Umro Nicolas Louis de Lacaille, francuski astronom.
1801.
-
Umro Andrea Luchesi, italijanski kompozitor.
1927.
-
Umro Gajetan Bulat, hrvatski političar i prevoditelj.
1936.
-
Umro Aleksandar Glazunov, ruski kompozitor.
1963.
-
Umro Josip Pavičić, hrvatski književnik.
1974.
-
Umrla Candy Darling, američka glumica.
1990.
-
Umro Lav Jašin, sovjetski golman, jedan od najboljih golmana svih vremena.
1993.
-
Umro Vartkes Baronijan, kompozitor, muzički urednik TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beograd.
1998.
-
Umrla Galina Sergejevna Uljanova (rus. Galina Sergeevna Ulanova), ruska primabalerina.
2003.
-
Umro Ivo Kušanić, novinar, slikar i karikaturista.
2005.
-
Umro Stojan Cerović, srpski novinar, kolumnista nedeljnika Vreme.
2011.
-
Umro Mario Bogliuni, hrvatski pijanist, orguljaš i kompozitor.
2011.
-
Umro Nikolaj Efimovič Andrianov (rus. Nikolaй Efimovič Andrianov), ruski gimnastičar osvajač 15 olimpijskih medalja.
2011.
Umro Džo Vili Pajntop Perkins, američki bluz muzičar, najstariji dobitnik nagrade "Gremi".
