KOJA PRAVA IMA VLASNIK EKSPROPRISANE NEKRETNINE I KAKAV JE POSTUPAK EKSPROPRIJACIJE?
Eksproprijacija je zakonom uređen postupak oduzimanja vlasništva (potpuna eksproprijacija) ili ograničenja prava vlasništva (nepotpuna eksproprijacija) na nepokretnostima uz pravičnu naknadu, a zbog opšteg interesa. Taj opšti interes može biti izvođenje radova ili izgradnja objekata u oblasti: zdravstva, obrazovanja, socijalne zaštite, kulture, vodoprivrede, sporta, saobraćajne, energetske, telekomunikacijske i komunalne infrastrukture, objekata za potrebe državnih organa i organa lokalne samouprave, industrijskih objekata, obezbjeđenja zaštite životne sredine i zaštite od elementarnih nepogoda, kao i za istraživanje i slično.
Učesnici eksproprijacije su korisnik eksproprijacije (koji je najčešće država, grad, jedinica lokalne samouprave i slično) i vlasnik nepokretnosti.
Postupak se odvija Republičkom upravom za geodetske i imovinsko-pravne poslove, poznatijom kao Katastar. Na području Bijeljine, imali smo u skorije vrijeme eksproprijaciju zemljišta za potrebe izgradnje gasovoda, a trenutno je u toku postupak eksproprijacije zemljišta za potrebe izgradnje auto puta. Na području opštine Ugljevik već duži niz godina provodi se postupak eksproprijacije za potrebe RiTE Ugljevik.
Najsporniji dio postupka kod eksproprijacija, jeste iznos pravične naknade koju korisnik eksproprijacije isplaćuje vlasniku nepokretnosti. Ova naknada ne može biti manja od tržišne vrijednosti nepokretnosti, ali kod utvrđivanja upravo te tržišne vrijednosti, postoje suprostavljeni interesi korisnika eksproprijacije i vlasnika nepokretnosti. Naime, kao i u svakom pregovaračkom postupku, najprije se nudi najniža cijena po m2, i to ista za veliko područje na kome se vrši eksproprijacija, bez obzira na karakteristike svake parcele ponaosob. Ukoliko se pred organom uprave, odnosno Katastrom, ne postigne sporazum oko visine naknade, ova naknada se utvrđuje pred nadležnim sudom. Brojne pravosnažne sudske presude, u vanparničnom postupku eksproprijacije, svjedoče da vlasnici imaju pravo naknade tržišne vrijednosti nepokretnosti, koja je veća od prvenstveno ponuđene cijene od strane korisnika eksproprijacije, i objektivno procjenjene u svakom konkretnom slučaju.
Ovdje skrećemo pažnju, da bez obzira na to da li je postignuta saglasnost oko isplate pravične naknade ili je u toku sudski postupak za utvrđivanje pravične naknade, korisnik eksproprijacije ima pravo da uđe u posjed nekretnina nakon pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji.
Prvenstveno, dakle, vlasnici nepokretnosti, odnosno naši sugrađani, čije zemljište se ekspropriše, bi trebali da učestvuju u postupku kako bi zaštitili svoja prava. Prava vlasnika nepokretnosti su, prema zakonu, šira od onih koja su inače poznata licima bez pravnog obrazovanja, kao što je na primjer: pravo proširenja eksproprisane površine, pravo uvtrđivanja karaktera zemljišta, pravo na naknadu štete, pravo na uvtrđivanje visine pravične naknade i slično, naravno, uz zakonom propisane uslove.
Sva ta prava, odnosno činjenice i dokaze od kojih zavisi ostvarenje tih prava, vlasnici nepokretnosti bi trebali već istaći u prvoj fazi postupka, pred Katastrom, a ne čekati sudski postupak, jer upravo sudski postupak u mnogome zavisi od ishoda postupka i zaključaka izvedenih pred upravnim organom.
Semberija info
Učesnici eksproprijacije su korisnik eksproprijacije (koji je najčešće država, grad, jedinica lokalne samouprave i slično) i vlasnik nepokretnosti.
Postupak se odvija Republičkom upravom za geodetske i imovinsko-pravne poslove, poznatijom kao Katastar. Na području Bijeljine, imali smo u skorije vrijeme eksproprijaciju zemljišta za potrebe izgradnje gasovoda, a trenutno je u toku postupak eksproprijacije zemljišta za potrebe izgradnje auto puta. Na području opštine Ugljevik već duži niz godina provodi se postupak eksproprijacije za potrebe RiTE Ugljevik.
Najsporniji dio postupka kod eksproprijacija, jeste iznos pravične naknade koju korisnik eksproprijacije isplaćuje vlasniku nepokretnosti. Ova naknada ne može biti manja od tržišne vrijednosti nepokretnosti, ali kod utvrđivanja upravo te tržišne vrijednosti, postoje suprostavljeni interesi korisnika eksproprijacije i vlasnika nepokretnosti. Naime, kao i u svakom pregovaračkom postupku, najprije se nudi najniža cijena po m2, i to ista za veliko područje na kome se vrši eksproprijacija, bez obzira na karakteristike svake parcele ponaosob. Ukoliko se pred organom uprave, odnosno Katastrom, ne postigne sporazum oko visine naknade, ova naknada se utvrđuje pred nadležnim sudom. Brojne pravosnažne sudske presude, u vanparničnom postupku eksproprijacije, svjedoče da vlasnici imaju pravo naknade tržišne vrijednosti nepokretnosti, koja je veća od prvenstveno ponuđene cijene od strane korisnika eksproprijacije, i objektivno procjenjene u svakom konkretnom slučaju.
Ovdje skrećemo pažnju, da bez obzira na to da li je postignuta saglasnost oko isplate pravične naknade ili je u toku sudski postupak za utvrđivanje pravične naknade, korisnik eksproprijacije ima pravo da uđe u posjed nekretnina nakon pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji.
Prvenstveno, dakle, vlasnici nepokretnosti, odnosno naši sugrađani, čije zemljište se ekspropriše, bi trebali da učestvuju u postupku kako bi zaštitili svoja prava. Prava vlasnika nepokretnosti su, prema zakonu, šira od onih koja su inače poznata licima bez pravnog obrazovanja, kao što je na primjer: pravo proširenja eksproprisane površine, pravo uvtrđivanja karaktera zemljišta, pravo na naknadu štete, pravo na uvtrđivanje visine pravične naknade i slično, naravno, uz zakonom propisane uslove.
Sva ta prava, odnosno činjenice i dokaze od kojih zavisi ostvarenje tih prava, vlasnici nepokretnosti bi trebali već istaći u prvoj fazi postupka, pred Katastrom, a ne čekati sudski postupak, jer upravo sudski postupak u mnogome zavisi od ishoda postupka i zaključaka izvedenih pred upravnim organom.
Semberija info
