TRI DECENIJE OD PADA BERLINSKOG ZIDA
Berlinski zid dijelio je njemački glavni grad 28 godina, dva mjeseca i 26 dana. Devetog novembra 2019. godine biće 30 godina otkako je srušen. Je li to bilo davno ili nam se čini kao da je bilo juče?
Svaka osoba drugačije doživljava tok vremena, pa dok će jedni reći:,,Zar je već toliko prošlo otkako ga nema?“, drugima će se taj period činiti mnogo dužim.
Pad Berlinskog zida obilježava se devetog novembra iako tog dana on nije srušen, već je samo dopušten prelaz iz Istočnog Berlina u Zapadni Berlin. Te je večeri 1989. godine, na konferenciji za novinare, viši zvaničnik Komunističke partije Njemačke Demokratske Republike Ginter Šabovski usred nesporazuma objavio da stanovnici Istočnog Berlina mogu odmah putovati u Zapadni Berlin. Nakon objavljivanja te vijesti masa ljudi se uputila prema Zidu, a zatim su se otvorili i granični prelazi. Sve televizijske stanice su u posebnom programu izvještavale o građanima Berlina koji ,,plešu na zidu ispred Brandenburških vrata“ i tako slave ,,kraj istorije“. Najčešća rečenica te noći među oduševljenim masama na ulicama Berlina bila je:,,Totalno ludilo!“
Tokom 1990. godine porušeni su veći dijelovi Berlinskog zida, a dvije njemačke države ujedinile su se u jednu.
Srušen u euforičnom raspoloženju u novembru 1989. godine, Berlinski zid godinama je bio ne samo prizor podijeljene Njemačke, nego i simbol sukoba između sovjetskog bloka i zapada.
Naime, nakon završetka Drugog svjetskog rata Njemačka je bila podijeljena na četiri okupacijske zone pod kontrolom SAD, Francuske, Velike Britanije i SSSR. Na njemačkoj teritoriji koja je bila pod upravom SAD, Francuske i Velike Britanije 1949. godine proglašena je savezna Republika Njemačka (Zapadna Njemačka), dok je na dijelu pod upravom SSSR stvorena Njemačka Demokratska Republika (Istočna Njemačka). Za glavni grad Zapadne Njemačke odabrala je Bon, a Istočne Njemačke Berlin.
Na dva dijela podijeljena je njemačka teritorija, a tako je podijeljen i glavni grad Berlin: zapadni i istočni. Kako bi se spriječio odlazak stanovnika i radne snage iz istočnog dijela Berlina u zapadni, istočnonjemačka vlast je odlučila da sagradi zid. Pretpostavlja se da je u periodu od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Njemačku pobjeglo više od tri miliona ljudi, među kojima značajan broj obrazovanih i kvalifikovanih mladih ljudi.
U avgustu 1961. godine postavljena je žičana ograda, a nekoliko godina kasnije sagrađen je betonski zid koji je nadograđivan u nekoliko faza.
Dužina zida bila je 155 kilometara (kroz sami grad Berlin prolazila su 44 kilometrara zida), visina 3 metra i 60 cantimetara, a širina 1 metar i 20 cantimetara. Kako bi se spriječio prelazak preko zida, na vrhu se nalazila glatka cijev, uz zid su postavljene ograde, te su sagrađeni tornjevi i bunkeri. Na pojedinim područjima na istočnonjemačkoj teritoriji paralelno sa zidom, na udaljenosti od oko 100 metara od njega, postavljena je druga ograda. Kuće koje su se tu nalazile srušene su, stanovnici raseljeni, a područje je raščišćeno i posuto pijeskom. Cilj stvaranja tzv ,,staze smrti“ bilo je bolje uočavanje prebjega i njihovo zaustavljanje.
Granicu je osiguravalo 7000 graničara koji su bili razmješteni na 302 kontrolna tornja i 20 bunkera. Ulične svjetiljke su postavljene na svakih 30 metara, što je zid činilo najosvjetljenijim dijelom Berlina. Dodatno osiguranje činili su alarmi, jarci, bodljikava žica uređaji za automatsku paljbu i neprestane patrole vojnika sa psima.
Poznata su imena 136 ljudi ubijenih prilikom pokušaja prelaska berlinskog zida, ali smatra se da je taj broj sigurno bio veći.
Između istočnog i zapadnog Berlina formirano je osam graničnih prelaza, a jedan od najpoznatijih bio je prelaz Čarli. Nalazio se u ulici Fridrihštrase, između američkog i sovjetskog sektora.
Iako je prelaz trebao da bude omogućen objema stranama, stanovnici istočnog dijela Berlina često nisu mogli da dobiju posebne dozvole potrebne za prelazak, zbog toga je bilo brojnih pokušaja bijega u zapadni dio grada.
Mada američke vlasti nisu spriječile izgradnju Berlinskog zida, američki predsjednici su u svojim govorima izražavali neslaganje s njegovim podizanjem. Tako je američki predsjednik Džon Kenedi 1963. godine, prilikom posjete Zapadnom Berlinu, u svom govoru podrške stanovnicima grada rekao ,,Ich bin ein Berliner!"
Drugi poznati govor održao je američki predsjednik Ronald Regan ispred Brandenburških vrata 1987. godine u kom poziva sovjetskog vođu Mihaila Gorbačova da sruši zid.
Dugogodišnji vladar Istočne Njemačke Erih Honeker je u januaru 1989. godine davao prognoze da će Berlinski zid stajati još 50 do 100 godina. Međutim, demantovao ga je tok događaja, koji je postao poznat kao mirna revolucija u Istočnoj Njemačkoj 1989. godine.
U septembru 1989. godine širom Istočne Njemačke izbile su demonstracije. U početku su demonstranti bili uglavnom ljudi koji su željeli da emigriraju na Zapad, te su uzvikivali parolu ,,Želimo van“. Demonstracije su potrajale i postajale sve masovnije, a njihov vrhunac bio je 4. novembra, kada se u Istočnom Berlinu okupilo oko pola miliona demonstranata.
Već 9. novembra ljudi su samoinicijativno počeli da ruše zid, a 13. novembra istočnonjemačka vojska je počela sa organizovanim uklanjanjem nekih njegovih dijelova.
Službeno ujedinjenje Njemačke nastupilo je trećeg oktobra 1990. godine.
Portal Semberija INFO - M. Rešidović
Svaka osoba drugačije doživljava tok vremena, pa dok će jedni reći:,,Zar je već toliko prošlo otkako ga nema?“, drugima će se taj period činiti mnogo dužim.
Pad Berlinskog zida obilježava se devetog novembra iako tog dana on nije srušen, već je samo dopušten prelaz iz Istočnog Berlina u Zapadni Berlin. Te je večeri 1989. godine, na konferenciji za novinare, viši zvaničnik Komunističke partije Njemačke Demokratske Republike Ginter Šabovski usred nesporazuma objavio da stanovnici Istočnog Berlina mogu odmah putovati u Zapadni Berlin. Nakon objavljivanja te vijesti masa ljudi se uputila prema Zidu, a zatim su se otvorili i granični prelazi. Sve televizijske stanice su u posebnom programu izvještavale o građanima Berlina koji ,,plešu na zidu ispred Brandenburških vrata“ i tako slave ,,kraj istorije“. Najčešća rečenica te noći među oduševljenim masama na ulicama Berlina bila je:,,Totalno ludilo!“
Tokom 1990. godine porušeni su veći dijelovi Berlinskog zida, a dvije njemačke države ujedinile su se u jednu.
Srušen u euforičnom raspoloženju u novembru 1989. godine, Berlinski zid godinama je bio ne samo prizor podijeljene Njemačke, nego i simbol sukoba između sovjetskog bloka i zapada.
Naime, nakon završetka Drugog svjetskog rata Njemačka je bila podijeljena na četiri okupacijske zone pod kontrolom SAD, Francuske, Velike Britanije i SSSR. Na njemačkoj teritoriji koja je bila pod upravom SAD, Francuske i Velike Britanije 1949. godine proglašena je savezna Republika Njemačka (Zapadna Njemačka), dok je na dijelu pod upravom SSSR stvorena Njemačka Demokratska Republika (Istočna Njemačka). Za glavni grad Zapadne Njemačke odabrala je Bon, a Istočne Njemačke Berlin.
Na dva dijela podijeljena je njemačka teritorija, a tako je podijeljen i glavni grad Berlin: zapadni i istočni. Kako bi se spriječio odlazak stanovnika i radne snage iz istočnog dijela Berlina u zapadni, istočnonjemačka vlast je odlučila da sagradi zid. Pretpostavlja se da je u periodu od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Njemačku pobjeglo više od tri miliona ljudi, među kojima značajan broj obrazovanih i kvalifikovanih mladih ljudi.
U avgustu 1961. godine postavljena je žičana ograda, a nekoliko godina kasnije sagrađen je betonski zid koji je nadograđivan u nekoliko faza.
Dužina zida bila je 155 kilometara (kroz sami grad Berlin prolazila su 44 kilometrara zida), visina 3 metra i 60 cantimetara, a širina 1 metar i 20 cantimetara. Kako bi se spriječio prelazak preko zida, na vrhu se nalazila glatka cijev, uz zid su postavljene ograde, te su sagrađeni tornjevi i bunkeri. Na pojedinim područjima na istočnonjemačkoj teritoriji paralelno sa zidom, na udaljenosti od oko 100 metara od njega, postavljena je druga ograda. Kuće koje su se tu nalazile srušene su, stanovnici raseljeni, a područje je raščišćeno i posuto pijeskom. Cilj stvaranja tzv ,,staze smrti“ bilo je bolje uočavanje prebjega i njihovo zaustavljanje.
Granicu je osiguravalo 7000 graničara koji su bili razmješteni na 302 kontrolna tornja i 20 bunkera. Ulične svjetiljke su postavljene na svakih 30 metara, što je zid činilo najosvjetljenijim dijelom Berlina. Dodatno osiguranje činili su alarmi, jarci, bodljikava žica uređaji za automatsku paljbu i neprestane patrole vojnika sa psima.
Poznata su imena 136 ljudi ubijenih prilikom pokušaja prelaska berlinskog zida, ali smatra se da je taj broj sigurno bio veći.
Između istočnog i zapadnog Berlina formirano je osam graničnih prelaza, a jedan od najpoznatijih bio je prelaz Čarli. Nalazio se u ulici Fridrihštrase, između američkog i sovjetskog sektora.
Iako je prelaz trebao da bude omogućen objema stranama, stanovnici istočnog dijela Berlina često nisu mogli da dobiju posebne dozvole potrebne za prelazak, zbog toga je bilo brojnih pokušaja bijega u zapadni dio grada.
Mada američke vlasti nisu spriječile izgradnju Berlinskog zida, američki predsjednici su u svojim govorima izražavali neslaganje s njegovim podizanjem. Tako je američki predsjednik Džon Kenedi 1963. godine, prilikom posjete Zapadnom Berlinu, u svom govoru podrške stanovnicima grada rekao ,,Ich bin ein Berliner!"
Drugi poznati govor održao je američki predsjednik Ronald Regan ispred Brandenburških vrata 1987. godine u kom poziva sovjetskog vođu Mihaila Gorbačova da sruši zid.
Dugogodišnji vladar Istočne Njemačke Erih Honeker je u januaru 1989. godine davao prognoze da će Berlinski zid stajati još 50 do 100 godina. Međutim, demantovao ga je tok događaja, koji je postao poznat kao mirna revolucija u Istočnoj Njemačkoj 1989. godine.
U septembru 1989. godine širom Istočne Njemačke izbile su demonstracije. U početku su demonstranti bili uglavnom ljudi koji su željeli da emigriraju na Zapad, te su uzvikivali parolu ,,Želimo van“. Demonstracije su potrajale i postajale sve masovnije, a njihov vrhunac bio je 4. novembra, kada se u Istočnom Berlinu okupilo oko pola miliona demonstranata.
Već 9. novembra ljudi su samoinicijativno počeli da ruše zid, a 13. novembra istočnonjemačka vojska je počela sa organizovanim uklanjanjem nekih njegovih dijelova.
Službeno ujedinjenje Njemačke nastupilo je trećeg oktobra 1990. godine.
Portal Semberija INFO - M. Rešidović
