Danas se navršava 89 godina od rođenja Miloša Formana, filmskog autora koji spada među najznačajnije sineaste svih vremena, oskarovca i autora filmskih remek-djela “Ljubav jedne plavuše”, “Let iznad kukavičijeg gnijezda”, “Svlačenje”, “Amadeus” i “Narod protiv Larija Flinta”.

Veliki Čeh, majstor atmosfere i izvrstan analitičar mentaliteta, nakon nekoliko domaćih filmova: “Crni Petar”, “Gori moja gospođice” i “Ljubav jedne plavuše” odlazi u SAD.

Svjetsku slavu stekao je filmovima “Let iznad kukavičijeg gnijezda”, “Amadeus”, “Svlačenje” i antiratnim mjuziklom “Kosa”.

Miloš Forman je opsesivno, iz filma u film, pratio borbu čovjeka protiv sistema.

Bio je nježan u slikanju izgubljenih i razočaranih ljudi usred okrutnog svijeta i ideologija i žestok u ciničnim metaforama o sistemu koji melje pojedinca.

Otac mu je bio Jevrej, a majka protestantkinja. Ta činjenica obilježila je život mladog Formana, kao i smrt roditelja u njemačkom koncentracionom logoru u Aušvicu.

Formanova ostvarenja zahtijevaju obrazovanog gledaoca, koji poznaje literaturu i umjetnost uopšte. On je bio tipičan predstavnik autorskog filma, koji nudi umjetnost umjesto zabavnog proizvoda.

Zauvijek će biti simbol, možda, najljepšeg doba 20. vijeka smještenog između dva vojna bloka u međusobnoj ravnoteži, između “djece cvijeća” i kasnijih “žena u crnom”, između muzičke revolucije i kasnijih “obojenih revolucija”.

Umro je 13. aprila 2018. godine.

“Asteroid 11333 Forman” nazvan je po Milošu Formanu, filmskom klasiku.

SRNA / BHRT